Edward Jurgens (Jürgens)

 

(1824–1863), warszawski polityk.
Urodził się 11 października w Płocku. Jego rodzicami byli majster ciesielski Henryk, przybyły do Warszawy z księstwa Holsztynu, i Anna z Krygerów. Uczęszczał do gimnazjum w Płocku. Po jego skończeniu zaangażował się w konspirację i trafił pod nadzór policyjny. W latach 1848–1852 studiował na Wydziale Kameralnym Uniwersytetu w Dorpacie. Po powrocie do Warszawy podjął pracę w administracji skarbowej. Wokół Jurgensa skupili się urzędnicy i przedstawiciele wolnych zawodów. Utrzymywał bliskie kontakty m.in. z Narcyzą Żmichowską, licznymi przedstawicielami warszawskiej burżuazji oraz członkami Towarzystwa Rolniczego. W latach 1858–1859 próbował bez powodzenia zorganizować Towarzystwo Naukowej Pomocy. Początkowo w działalności politycznej odrzucał metody paryskiej emigracji, w przededniu powstania styczniowego zaczął jednak stopniowo rewidować poglądy „millenerskie”. Mimo to nadal starał się utrzymywać wszelkie akcje patriotyczne w granicach prawa. Był aktywnym członkiem ugrupowania „białych” i sprzeciwiał się rozpętaniu powstania, ale po jego wybuchu wystąpił z wnioskiem o podporządkowanie się „białych” Rządowi Tymczasowemu. W odpowiedzi na ten krok hrabia Wielopolski zarządził aresztowanie Jurgensa. Osadzony w Cytadeli, zmarł w nocy z 2 na 3 sierpnia 1863 r. Pochowano go w zbiorowej mogile na Powązkach, skąd jego ciało przeniesiono na cmentarz Ewangelicko-Augsburski.

[Na podstawie: biogram autorstwa Stefana Kieniewicza, Polski Słownik Biograficzny]