Henryk Struve

 

(1840–1912), filozof, krytyk artystyczny, profesor Szkoły Głównej w Warszawie i Uniwersytetu Warszawskiego, pseud. Florian Gąsiorowski.
Urodził się 27 czerwca w Gąsiorowie, niedaleko Koła w Wielkopolsce, w rodzinie protestanckiej. Jego ojciec, Jerzy (zm. 1886), leśnik, pochodził z Monachium. W 1827 r. został intendentem lasów rządowych w Królestwie Polskim. Matka, Eugenia, z domu de Witte, poznanianka, miała korzenie holenderskie. Henryk był bratankiem Gustawa Struve (1805–1870), niemieckiego prawnika, historyka, publicysty i polityka. Chodził do szkół w Piotrkowie i Warszawie, w 1858 r. wyjechał do Tybingi studiować teologię protestancką. Pod wpływem dzieł Johanna Gottlieba Fichtego zainteresował się filozofią i zgłębiał ją w Heidelbergu i Erlangen. Kolejne studia odbył w Getyndze, Halle, Lipsku i Jenie, gdzie w 1862 r. obronił doktorat. Rok później otrzymał posadę adiunkta w warszawskiej Szkole Głównej, a po kolejnych dwóch latach został profesorem nadzwyczajnym i objął Katedrę Filozofii. Pisał i wykładał niemal we wszystkich działach filozofii. Musiał ponowić przewód doktorski na rosyjskim Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim i dostał tytuł profesora zwyczajnego. Współpracował z licznymi czasopismami polskimi i niemieckimi. Interesował się literaturą, teatrem i malarstwem, pisał recenzje i szkice. W 1897 r. został dziekanem Wydziału Filozoficznego. Jego stanowisko filozoficzne łączące idealizm z realizmem określano jako „krytyczny realizm” lub „ideorealizm”. Zwalczał poglądy pozytywistów. Współtworzył czasopismo filozoficzne „Przegląd Filozoficzny”. W 1898 r. przeszedł na emeryturę, jednak jeszcze do 1903 r. prowadził wykłady na Uniwersytecie. Był żonaty z Marią z Karaśkiewiczów. Po zaprzestaniu działalności akademickiej wyjechał do córki mieszkającej w Anglii, gdzie nadal popularyzował polską filozofię. Zmarł 16 maja 1912 r. w Eltham w Anglii, został pochowany na miejscowym cmentarzu.

[Na podstawie: biogramu autorstwa Jana Woleńskiego, Polski Słownik Biograficzny]