Polacy z wyboru
Rodziny pochodzenia niemieckiego w Warszawie w XIX i XX wieku

Ul. Polna 46 A

Szkoła Edwarda Rontalera została założona w 1896 roku. Była to 7-klasowa szkoła realna o profilu handlowym, tzw. „komercyjna”. Na początku XX wieku wprowadziła się do specjalnie na ten cel wybudowanego reprezentacyjnego gmachu przy ul. Kaliksta 8 (dziś: Śniadeckich 8). W 1911 r. - w związku z zakupem budynku przez Józefa hr. Potockiego na siedzibę Towarzystwa Naukowego Warszawskiego - szkoła przeniosła się do mniejszego lokalu przy ul. Polnej 46 A. W 1916 r. szkołę przekształcono na 8-klasowe gimnazjum matematyczno-przyrodnicze. Po śmierci – w 1917 r. - założyciela i dyrektora szkoły prowadzenie placówki objęła żona zmarłego, Ewelina. W końcu lat 30. XX w., już po śmierci Eweliny Rontaler, szkoła wyprowadziła się z budynku przy ulicy Polnej, zaczęła tracić dobrą opinię oraz uczniów. W gmachu natomiast ulokowało się Liceum Francuskie, które działało do wybuchu wojny w 1939 r. Członkowie grona pedagogicznego i koła rodzicielskiego od Rontalera w końcu lat 30. XX wieku zaczęli myśleć o zawiązaniu stowarzyszenia i przejęciu szkoły oraz powrocie do dawnej siedziby i tradycji szkoły. Wybuch II wojny światowej uniemożliwił tę realizację.

Budynek szkoły przy ul. Polnej 46A stoi do dziś. Na jego ścianie znajduje się tablica poświęcona Edwardowi Rontalerowi, ufundowana w 1936 r. o następującej treści: "EDWARD-ALEKSANDER RONTALER 1846-1917 / POWSTANIEC 1863 R. / WYCHOWAWCA I PRZYJACIEL MŁODZIEŻY / W OKRESIE NIEWOLI TWORZYŁ SZKOŁĘ DUCHEM POLSKĄ / W 40 TĄ ROCZNICĘ JEJ ZAŁOŻENIA WDZIĘCZNI UCZNIOWIE / 1936.” Budynek - dziś trzypiętrowy - wieńczył niegdyś wysoki łamany dach i dwa szczyty, z których jeden był ozdobiony zegarem. W 1944 roku został poważnie uszkodzony i stracił wówczas dach ze szczytami i większość tynków. Prowizorycznie odbudowany mieścił przez szereg lat żeńskie liceum im. Klementyny Hoffmanowej. Dziś mieści się tu Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.

Edward Rontaler, nim założył własną szkołę w Warszawie, przez szereg lat był dyrektorem szkół rządowych na Podolu. Dosłużył się stopnia rzeczywistego radcy stanu w Ministerstwie Oświaty i biegle opanował zawiłe rosyjskie prawodawstwo oświatowe. Był człowiekiem sukcesu, ustosunkowanym, świetnym pedagogiem i pełnym energii organizatorem. Surowy, choć lubiany przez młodzież „Edzio”, z pozoru chłodny racjonalista, skrywał gorące serce. Nazywał się w rzeczywistości Aleksander Rontaler – jego metrykę urodzenia sfałszował ojciec w trosce o przyszłość syna biorącego udział w powstaniu styczniowym. Skazany na śmierć i ciężko ranny powstaniec cudem uniknął śmierci. Imię Edwarda przejął po zmarłym bracie i z nowym imieniem rozpoczął nowe życie oraz karierę. Zawsze przejmował się losem młodzieży – starał się by do jego szkoły mogli uczęszczać uczniowie z biedniejszych rodzin, angażował się i wspierał wartościowe inicjatywy oświatowe, m.in.: powołał 3-klasową Szkołę Handlową przy ul. Rymarskiej, pomagał Cecylii Plater-Zyberkównie w jej staraniach o utworzenie szkół zawodowych w Warszawie i Chyliczkach, przy swojej szkole uruchomił nie dochodowy wydział agronomiczny, który utrzymywał, ponieważ był jedyną szkołą rolniczą w Kongresówce.

Na podstawie: Edward-Aleksander Rontaler 1846-1917. Na obchód 40-lecia szkoły im. E. A. Rontalera, prof. Wacław Kloss, Związek Rontalerczyków, Warszawa 1936.Wspomnienie o szkole Edwarda Rontalera 1896-1939, red. Ireneusz Zawadzki, Komitet Organizacyjny II-go Zjazdu Wychowanków Szkoły Edwarda Rontalera, Warszawa, 1960Szkolnictwo i oświata w Warszawie, PWN, Warszawa 1982.Eugeniusz Szulc, Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie, PIW, Warszawa, 1989.