Polacy z wyboru
Rodziny pochodzenia niemieckiego w Warszawie w XIX i XX wieku

Ul. Śniadeckich 8

W 1896 roku Edward Rontaler założył pierwszą w Królestwie Kongresowym prywatną 7-klasową szkołę realną o profilu handlowym, tzw. „komercyjną”. Szkoły komercyjne były wówczas wyjęte spod kurateli prowadzących rusyfikację władz oświatowych i podlegały bardziej liberalnie nastawionemu ministerstwu finansów. Fakt ten oraz autorytet jakim Rontaler się cieszył wśród Rosjan (wcześniej pełnił funkcję dyrektora szkół rządowych na Podolu) sprawił, że szkoła mogła sobie pozwolić na szereg odstępstw od panującego w oświacie systemu apuchtinowskiego - na lekcjach młodzież zapoznawała się z historią ojczystą, z utworami wieszczów, a po zajęciach mówiono w języku polskim. Po strajku uczniów w 1905 roku wprowadzono język polski jako wykładowy, jednocześnie szkoła utraciła status szkoły rządowej. Placówka była znana z wysokiego poziomu nauczania, wykładali w niej wybitni pedagodzy, m.in. wykładowcy akademiccy. Przed I wojną światową uczelnie Anglii, Francji, Włoch, Szwajcarii, Belgii i Niemiec przyjmowały maturzystów od Rontalera bez egzaminów wstępnych. Szczególnym powodzeniem szkoła cieszyła się w sferach kupieckich i przemysłowych, w Komitecie Rodzicielskim zasiadali m.in. znani przedsiębiorcy: August Repphan i Stanisław Pfeiffer. Czesne było wysokie. Przy szkole działało Towarzystwo Pomocy dla Niezamożnej Młodzieży, które umożliwiało naukę dzieciom z niezamożnych domów, a także Kasa Pożyczkowo-Oszczędnościowa dla nauczycieli. W 1902 roku Edward Rontaler otworzył przy szkole wydział agronomiczny. Był on jedyną szkołą rolniczą w Kongresówce aż do I wojny światowej i dlatego Rontaler utrzymywał go mimo iż nie przynosił on dochodów.

Szkoła kilkakrotnie zmieniała swój adres. W 1902 roku przeniosła się do wybudowanego dla niej reprezentacyjnego gmachu przy ulicy Kaliksta 8 (dziś: Śniadeckich 8). Projektantem budynku był Jan Heurich. Inwestycję zrealizowała spółka „Geyer, Repphan, Gostyński i Ska”, która następnie dzierżawiła budynek szkole. Wysoki czynsz spowodował, że już w 1911 roku szkoła była zmuszona przenieść się do mniej reprezentacyjnego budynku przy ulicy Polnej 46A, gdzie działała do lat 30. XX w. Budynek przy Śniadeckich przechodził zmienne koleje losu – był dzierżawiony przez gminę ewangelicką dla Gimnazjum im. Mikołaja Reya, następnie został zakupiony na siedzibę dla Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Tu znalazła się pierwsza pracownia radiologiczna w Warszawie prowadzona przez ucznia Marii Skłodowskiej Curie - Ludwika Wertensteina. Obecnie mieści się tutaj Instytut Matematyczny PAN.

Na podstawie: Edward-Aleksander Rontaler 1846-1917. Na obchód 40-lecia szkoły im. E. A. Rontalera, prof. Wacław Kloss, Związek Rontalerczyków, Warszawa 1936.Wspomnienie o szkole Edwarda Rontalera 1896-1939, red. Ireneusz Zawadzki, Komitet Organizacyjny II-go Zjazdu Wychowanków Szkoły Edwarda Rontalera, Warszawa, 1960Szkolnictwo i oświata w Warszawie, PWN, Warszawa 1982.Eugeniusz Szulc, Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie, PIW, Warszawa, 1989.Jerzy S. Majewski, Trzy szkoły pod zegarem przy Polnej, Wyborcza.pl.