Polacy z wyboru
Rodziny pochodzenia niemieckiego w Warszawie w XIX i XX wieku

(1831–1901), księgarz i wydawca.
Urodził się w Warszawie 3 stycznia jako syn Wilhelma Fryderyka (1797–1872) i Julianny z domu Ritz. Rodzina ze strony ojca miała korzenie niemieckie, przywędrowała do Polski prawdopodobnie w okresie wojny trzydziestoletniej, a do Warszawy przeniosła się w pocz. XIX w. Praktykę księgarską odbył w firmie „Franciszek Spiess i Spółka”, gdzie zaprzyjaźnił się z Augustem Robertem Wolffem (1833–1910), przyszłym wspólnikiem. W 1857 r. założyli księgarnię nakładową, która znalazła siedzibę w Kordegardzie pałacu Potockich na Krakowskim Przedmieściu. Firma „Gustaw Gebethner i Spółka”, przemianowana później na „Gebethner i Wolff”, stała się najważniejszym wydawcą na terenie Warszawy. Wydawała książki dla dzieci, encyklopedie, podręczniki szkolne, albumy i nuty. Dewizą spółki było promowanie autorów polskich. Jej nakładem ukazały się utwory Stanisława Moniuszki, Fryderyka Chopina i innych kompozytorów polskich, dzieła Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego, Aleksandra Fredry, Marii Konopnickiej, Józefa Ignacego Kraszewskiego, Henryka Sienkiewicza, Bolesława Prusa, Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Władysława Reymonta, Klementyny z Tańskich Hoffmanowej, Stefana Żeromskiego oraz wielu innych znakomitych polskich twórców. W 1867 r. spółka „Gebethner i Wolff” nabyła dziennik „Kurier Warszawski”, a 20 lat później sprzedała tytuł, aby kupić „Kurier Codzienny” i „Tygodnik Ilustrowany”. Wydawała również tygodnik „Zwiastun Ewangeliczny”. Rozwijała się prężnie do 1939 r. W okresie okupacji została przejęta przez Niemców; później władze komunistyczne nie pozwoliły na jej reaktywację. Gustaw Adolf ożenił się z Teofilą Katarzyną Trzetrzewińską. Mieli czterech synów: Wincenta Wilhelma, Gustawa Wojciecha, Jana Roberta i Bronisława Henryka, oraz pięć córek: Zofię Teofilę, Marię Karolinę, Jadwigę Agnieszkę, Józefę Władysławę i Helenę Florentynę. Gustaw Adolf z wielką energią angażował się w liczne dziedziny życia społecznego. Był m.in. sędzią handlowym, członkiem Komitetu Kasy Przemysłowców Warszawskich, członkiem Kolegium gminy ewangelicko-augsburskiej, inicjatorem Kasy Oszczędnościowo-Pożyczkowej dla Pomocników Księgarskich m. Warszawy. Za działalność patriotyczną był trzykrotnie aresztowany i więziony w Cytadeli. Przeprowadzane rewizje wielokrotnie ujawniały zabronione książki i prasę zakordonową. Zmarł 18 września 1901 r. we Władykaukazie. Tradycję księgarską kontynuowali jego syn i wnuk. Pochowany został na cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim w Warszawie.

[Na podstawie: opracowanie potomków rodziny Gebethnerów, Eugeniusz Szulc, Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie, Warszawa 1989, Polski Słownik Biograficzny]