Efraim (Ephraim) Schröger (Schroeger, Szreger)
(1727–1784), architekt.
Urodził się 18 lutego w Toruniu jako najmłodszy z ośmiorga rodzeństwa. Jego ojciec, Michael, kupiec wina i ławnik, pochodził z Saksonii. Matką była torunianka, Anna Maria, wdowa po Stefanie Grawingerze. Starszy brat Efraima był sekretarzem wojewody ruskiego Augusta Czartoryskiego. Efraim uczył się początkowo w Toruńskim Gimnazjum Akademickim. W 1743 r. przyjechał do Warszawy, by studiować architekturę i matematykę u Jana Zygmunta Deybla. Później pracował u Joachima Daniela Jaucha, m.in. przy przebudowie i wyposażeniu wnętrza kościoła św. Wawrzyńca na Woli. W 1753 r. został mianowany królewskim konduktorem budowlanym i rozpoczął samodzielną pracę. Wykonał projekty szpitala Dzieciątka Jezus oraz pałacu Lelewelów przy ul. Miodowej. Od 1760 r. był zatrudniony przy przebudowie kościoła Dominikanów Obserwantów na Krakowskim Przedmieściu, potem też fasady kościoła Karmelitów Bosych. Po wstąpieniu na tron Stanisława Augusta znalazł się w gronie architektów królewskich. Był pierwszym architektem wysłanym na koszt króla za granicę (Italia, Francja, Holandia, Belgia, Monachium). Po powrocie został zaangażowany do projektowania Zamku Królewskiego. Pracował nie tylko na zlecenie monarchy, lecz także na zamówienie arystokratów i mieszczan (m.in. dla Czartoryskich, dla Andrzeja Byczkowskiego – kamienica w Rynku Starego Miasta 10, pałac Piotra Teppera przy Miodowej 7, dom kupca Izaaka Olliera przy Nowym Świecie, kamienica aptekarza Józefa Skalskiego przy Krakowskim Przedmieściu 45). Projektował również dla prymasa Ostrowskiego. Poza Warszawą budynki jego projektu można znaleźć w Gdańsku i Toruniu. Miał w Warszawie własną cegielnię. W 1775 r. został nobilitowany. Zmarł 17 sierpnia 1784 r. w Warszawie, pochowano go na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Lesznie, później szczątki przeniesiono na cmentarz przy ul. Młynarskiej. Współcześnie imię Schrögera nosi jedna z ulic na Bielanach w Warszawie.
[Na podstawie: biogram autorstwa Marka Kwiatkowskiego, Polski Słownik Biograficzny; Stanisław Lorentz, Efraim Szreger. Architekt polski XVIII wieku, Warszawa 1986]
