Jan Fryderyk Wilhelm Malcz (Malsch)
(1795–1852), lekarz społecznik, prezes ewangelicko-augsburskiego Kolegium Kościelnego, redaktor, pisarz.
Urodził się 30 listopada w Warszawie. Jego ojciec, Konstanty, doktor medycyny, przybył do Warszawy z Lomatsch w Saksonii w 1794 r. Ożenił się z Anną Dorotą Bandau i miał z nią jeszcze dwóch synów: Karola Filipa (złotnika) i Konstantego (adwokata przy Sądzie Apelacyjnym Królestwa Kongresowego). Jan Fryderyk uczył się w Liceum Warszawskim. W latach szkolnych zarabiał korepetycjami, a w roku 1811 przejął ciężar utrzymania rodzeństwa. Trzy lata później wstąpił na Akademię Medyko-Chirurgiczną w Warszawie, ale usunięto go dyscyplinarnie za udział w bójce. Studia ukończył w Berlinie (1818), uzyskując tytuł doktora medycyny i chirurgii. Kolejne trzy lata spędził, podróżując po Europie. Do kraju powrócił w 1821 r. i otrzymał pozwolenie na praktykę lekarską. Pracował społecznie w Zakładzie Głuchoniemych i Ociemniałych. Dochody z prywatnej praktyki pozwoliły mu na dostatnie życie i angażowanie się w liczne przedsięwzięcia filantropijne (bezpłatne leczenie ubogich, bez różnicy wyznań). W 1828 r. został członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Był założycielem, redaktorem i wydawcą pierwszego naukowego czasopisma lekarskiego w Warszawie – „Pamiętnika Lekarskiego Warszawskiego”. Podczas powstania listopadowego został naczelnym lekarzem wojsk powstańczych. Zasłużył na Złoty Krzyż Virtuti Militari. Bardzo ofiarnie walczył z epidemią cholery w Warszawie w 1831 r. Opisał tę chorobę jako jeden z pierwszych i leczył ją własnymi lekarstwami. W 1834 r. wybrano go na prezesa Kolegium Kościelnego warszawskiej gminy ewangelicko-augsburskiej. Co niedziela prowadził nabożeństwa w języku polskim. Dzięki niemu powstały m.in. Szpital Ewangelicki przy ul. Karmelickiej i Szkoła Ewangelicka przy ul. Królewskiej. Z żoną Julią z Ekeltów miał siedmioro dzieci. Ponadto wychował dwie osierocone dziewczynki. Zmarł na raka wątroby 28 września 1852 r., spoczął na cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim. Jego bratanek, Ludwik Mieczysław, był wynalazcą aparatu inhalacyjnego oraz prezesem warszawskiego Towarzystwa Muzycznego.
[Na podstawie: Eugeniusz Szulc, Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie. Zmarli i ich rodziny, Warszawa 1989]
