Polacy z wyboru
Rodziny pochodzenia niemieckiego w Warszawie w XIX i XX wieku

Wystawa „Polacy z Wyboru. Rodziny pochodzenia niemieckiego w Warszawie w XIX i XX wieku” miała swoją premierę w Domu Spotkań z Historią w Warszawie. W uroczystym otwarciu, które odbyło się w mroźny styczniowy wieczór 26 stycznia 2010 r., wzięła udział liczna grupa warszawiaków, w tym potomkowie rodzin niemieckiego pochodzenia. Ekspozycja odbywała się pod patronatem Prezydent m.st. Warszawy Hanny Gronkiewicz-Waltz. Obecni byli również m.in.: wiceprezydent m.st. Warszawy Włodzimierz Paszyński, minister pełnomocny ambasady Niemiec p. Andreas Meitzner, dyrektor Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej dr Albrecht Lempp. Wystawie towarzyszył cykl imprez – spotkania z potomkami rodów, spacery po Warszawie ścieżką niemiecką, pokazy filmów dokumentalnych, warsztaty edukacyjne dla młodzieży, promocje książek i dyskusje. Większość  fotografii i dokumentów z warszawskich muzeów, archiwów i zbiorów rodzinnych  była prezentowana po raz pierwszy. Współorganizowana z Domem Spotkań z Historią ekspozycja odbyła się pod patronatem Prezydent m.st. Warszawy Hanny Gronkiewicz-Waltz,.

Niemcy byli obecni w Warszawie od początków istnienia miasta, a ich migracja nasiliła się w wieku XVIII (gdy na polskim tronie zasiadali przedstawiciele saskiej dynastii Wettynów) i XIX. W Warszawie – inaczej niż w Łodzi, czy Katowicach, gdzie do 1945 roku istniała zwarta i zorganizowana mniejszość niemiecka – przybysze z Niemiec szybko wtapiali się w społeczeństwo polskie, stając się Polakami i warszawianami. Wystawa przedstawiła wkład imigrantów pochodzenia niemieckiego w rozwój architektury, przemysłu, nauki i kultury stolicy, prezentowała proces stopniowej i dobrowolnej asymilacji rodzin, które nie tylko oddały wielkie zasługi miastu swoją codzienną pracą, lecz także zapisały piękną kartę solidarności z polskimi dążeniami narodowymi (walka o niepodległość w I wojnie światowej, podczas okupacji i Powstania Warszawskiego). 

Tomasz Markiewicz, kurator wystawy: „Tragiczne wydarzenia XX wieku, a zwłaszcza okupacja niemiecka podczas II wojny światowej, zepchnęły na drugi plan w świadomości warszawian fakt, że Warszawa przez stulecia była miastem wielokulturowym, w którym pokojowo żyły różne narodowości. Wystawa przypomina o tych zapomnianych kartach historii stolicy, pokazuje Niemców, którzy przybywali do Warszawy przez ostatnie dwieście lat, ale nie w mundurach wrogich armii, lecz dobrowolnie i w pokojowych zamiarach. Muszę podkreślić, że w przygotowaniu wystawy dużą pomoc okazali nam potomkowie niemieckich rodzin mieszkający dziś w Warszawie”. 

Wystawa była pokazywana w warszawskim Domu Spotkań z Historią, berlińskim Ratuszu, Muzeum im. J. I. Kraszewskiego w Dreźnie, w Kościele Ewangelicko-Augsburskim Świętej Trójcy w Warszawie oraz w jednej z hal warszawskiej Fabryki Norblina. Wystawa to wspólny projekt Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej i Domu Spotkań z Historią.

Uwaga! Wystawa została przygotowana jako ekspozycja objazdowa. Składa się z 31 plansz o wymiarach 100 cm x 220 cm i z 8 plansz o wymiarach 50 cm x 220 cm, w sumie 35 mb. Można ją wypożyczyć nieodpłatnie w FWPN. Instytucja wypożyczająca ponosi koszt transportu, montażu, demontażu i ubezpieczenia. Więcej informacji o udostępnianiu wystawy: tomasz.markiewicz@fwpn.org.pl.

Wystawa „Polacy z Wyboru. Rodziny pochodzenia niemieckiego w Warszawie w XIX i XX wieku” to wspólny projekt Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej i Domu Spotkań z Historią. Poniżej projekt wystawy planszowej.